Do kogo należy chodnik przed posesją? Przepisy i obowiązki właścicieli

W Polsce utrzymanie chodników w czystości oraz ich odpowiednie użytkowanie jest kwestią regulowaną prawnie. Wielu właścicieli nieruchomości zastanawia się, do kogo należy chodnik przed posesją i jakie obowiązki z tego wynikają. W artykule omówimy, co mówią przepisy, jakie są konsekwencje zaniedbań oraz w jaki sposób właściciele nieruchomości mogą zabezpieczyć się przed potencjalnymi problemami prawnymi.

Kto jest odpowiedzialny za chodnik przed posesją właściciela nieruchomości przylegającej?

Chodnik przed posesją formalnie należy do pasa drogowego, którego właścicielem jest najczęściej gmina. Jednak zgodnie z przepisami, obowiązek utrzymania czystości, w tym obowiązek odśnieżania chodnika, spoczywa na właścicielu nieruchomości przylegającej do tego chodnika.

Kwestię tę reguluje szczegółowo Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która precyzuje, że gminy są zobowiązane do zapewnienia porządku na swoim terenie oraz do zapobiegania zanieczyszczaniu ulic, placów i innych terenów otwartych. Jak wskazuje art. 3, ust. 2, pkt 11 wspomnianej ustawy:

Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: zapobiegają zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych, w szczególności przez: zbieranie i pozbywanie się, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 4, błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z dróg dla pieszych przez właścicieli nieruchomości.

Oznacza to, że choć główny ciężar odpowiedzialności za tworzenie warunków utrzymania czystości spoczywa na gminach, to codzienne obowiązki, takie jak odśnieżanie chodnika i usuwanie innych zanieczyszczeń, obciążają właścicieli posesji. Regularne wykonywanie tych prac nie tylko minimalizuje ryzyko wypadków, ale również zabezpiecza właścicieli nieruchomości przed potencjalnymi karami i roszczeniami osób poszkodowanych.

Prawne podstawy utrzymania chodników

Obowiązki właścicieli nieruchomości określają zarówno przepisy krajowe, jak i regulaminy utrzymania czystości uchwalane przez rady gmin. Zgodnie z przepisami, właściciel nieruchomości dochowa należytej staranności, aby chodnik przylegający do granicy nieruchomości był czysty i bezpieczny dla pieszych położonych wzdłuż nieruchomości. Regulacje te obejmują:

1. Odśnieżanie chodnika – obowiązek odśnieżania dotyczy zarówno usuwania świeżo opadłego śniegu, jak i lodu.
2. Uprzątnięcie błota i innych zanieczyszczeń – właściciele posesji mają obowiązek utrzymania czystości na chodniku, co obejmuje także usuwanie liści, błota czy odpadków.
3. Pas zieleni – w przypadku obecności pasa zieleni pomiędzy chodnikiem a jezdnią, jego utrzymanie również może należeć do właściciela nieruchomości, o ile tak stanowi regulamin lokalny.

Konsekwencje nieodśnieżonego chodnika a obowiązek odśnieżania chodnika

Nieodśnieżenie chodnika przed posesją może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych dla właściciela nieruchomości. Choć przepisy nie wymagają, aby właściciel nieruchomości przylegającej do chodnika w sposób nieprzerwany, permanentny zapewniał uprzątnięcie błota, śniegu i lodu, to jednak zobowiązują go do okresowego wykonywania tych czynności.

W czasie intensywnych opadów atmosferycznych trudno oczekiwać, aby właściciel nieustannie monitorował stan chodnika. Kluczowe jest jednak to, aby po ustaniu opadów błoto, śnieg i lód zostały usunięte z chodnika w obrębie nieruchomości.

Zgodnie z art. 117 Kodeksu wykroczeń, osoba, która „mając obowiązek utrzymania czystości i porządku w obrębie nieruchomości, nie wykonuje swoich obowiązków lub nie stosuje się do wskazań i nakazów wydanych przez właściwe organy”, może zostać ukarana grzywną do 1500 złotych lub naganą. Mandat za nieodśnieżony chodnik może być nałożony w sytuacji, gdy właściciel nie usunie zanieczyszczeń w rozsądnym czasie po ustaniu opadów.

Aby uniknąć konsekwencji, warto regularnie podejmować działania mające na celu utrzymanie czystości chodnika i upewnić się, że obowiązki te są rzeczywiście wykonywane. Właściwe podejście zmniejsza ryzyko kar oraz ewentualnych roszczeń od osób poszkodowanych na skutek zaniedbania.

Nadzór gminy nad utrzymaniem chodników

Chociaż właściciel nieruchomości jest zobowiązany do dbania o chodnik przed posesją, nadzór nad jego stanem i rzeczywistym wykonywaniem obowiązków należy do właściwych organów gminy. W wielu miejscowościach regulaminy utrzymania czystości określają szczegółowo częstotliwości wykonywania takich prac, jak odśnieżanie czy uprzątnięcie błota, aby zapewnić, że chodniki permanentnie pozostają bezpieczne dla użytkowników.

Co ciekawe, obowiązek ten nie dotyczy miejsc, w których dopuszczony jest płatny postój pojazdów samochodowych. W takim przypadku odpowiedzialność za utrzymanie czystości spoczywa na gminie, która pobiera opłaty za parkowanie samochodu.

Zabezpieczenie się przed konsekwencjami

Aby uniknąć problemów związanych z niewykonaniem obowiązków, właściciele nieruchomości powinni przestrzegać regulaminów lokalnych oraz dochować należytej staranności w utrzymaniu chodników. Praktycznym rozwiązaniem jest:

• Regularne monitorowanie stanu chodnika – szczególnie w okresie zimowym oraz podczas intensywnych opadów atmosferycznych.
• Stosowanie odpowiednich środków do usuwania śniegu i lodu – np. soli drogowej czy piasku, które zwiększają bezpieczeństwo na śliskich nawierzchniach.
• Zatrudnienie firm zewnętrznych – w przypadku właścicieli większych nieruchomości, takich jak budynki wielorodzinne czy lokale użytkowe, usługi porządkowe mogą być powierzane specjalistycznym firmom.

Ile czasu na odśnieżanie?

Przepisy nie precyzują jednoznacznie, ile czasu właściciele posesji mają na odśnieżanie chodnika od momentu opadu atmosferycznego. Regulaminy lokalne określają to często jako obowiązek natychmiastowego działania lub w ciągu kilku godzin. Ważne jest, aby chodnik pozostawał bezpieczny dla pieszych przez cały dzień, niezależnie od pory roku czy warunków pogodowych.

Podsumowanie

Utrzymanie chodnika położonego bezpośrednio przy granicy nieruchomości jest obowiązkiem każdego właściciela nieruchomości. Przepisy jasno wskazują, że w czasie opadu atmosferycznego nie można wymagać od właścicieli stałego odśnieżania czy natychmiastowego usuwania lodu, jednak po ustaniu opadów należy zadbać o odpowiednie uprzątnięcie błota, śniegu i lodu. Działania te muszą być wykonywane zgodnie z lokalnymi regulacjami, które często określają częstotliwości wykonywania takich prac, zapewniając bezpieczeństwo pieszym.

Zaniedbanie tych obowiązków może skutkować konsekwencjami prawnymi oraz odpowiedzialnością za zdarzenia, do których dochodzi na nieodśnieżonym lub śliskim chodniku w obrębie ich nieruchomości. Regularne wykonywanie obowiązków i dochowanie należytej staranności w zakresie czystości i porządku wpływa nie tylko na komfort użytkowników przestrzeni publicznej, ale również na ogólną estetykę otoczenia.

Właściciele nieruchomości powinni pamiętać, że dbanie o chodnik przylegający do ich posesji to nie tylko obowiązek, ale również wyraz odpowiedzialności za wspólną przestrzeń. Uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń zapewnia bezpieczne korzystanie z infrastruktury pieszej oraz pozytywnie wpływa na relacje z sąsiadami i lokalną społecznością.