Papier ścierny do drewna, stali i stali nierdzewnej

Ręczne szlifowanie przy użyciu papieru ściernego to mozolna metoda obróbki drewna i stali. Aby uzyskać jak najlepsze rezultaty i przyspieszyć proces obróbki, przed rozpoczęciem prac warto dobrać odpowiedni papier ścierny do szlifowania drewna. To nieodłączny element procesu szlifowania drewna, który pozwala wygładzić nierówności oraz przygotować drewno do dalszej obróbki. W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej różnym aspektom papieru ściernego do obróbki drewna i stali.

Czym jest papier ścierny?

Papier ścierny to narzędzie wykorzystywane do szlifowania, wygładzania i obróbki powierzchni różnych materiałów, takich jak drewno, metal, plastik czy malowane powierzchnie. Składa się z elastycznego podłoża (papieru, tkaniny, włókniny z tworzyw sztucznych) pokrytego ziarnistym materiałem ściernym. Papier ścierny usuwa nierówności, zgrubienia oraz przygotowuje powierzchnię do dalszej obróbki lub malowania. Istnieje wiele różnych stopni ziarnistości papieru ściernego, które określają jego agresywność i zdolność do usuwania materiału. Gradacja papieru ściernego zwykle wynosi od 24 do 2000, dzięki czemu można ją dostosować do wymagań pracy, którą zamierza się wykonać.

Jakie są rodzaje papieru ściernego?

Jak w przypadku każdych narzędzi ściernych, istnieje wiele rodzajów papieru ściernego, które różnią się głównie ziarnistością oraz materiałem używanym do tworzenia warstwy ścierniwa. Rodzaj papieru ściernego musi być dostosowany do obrabianego materiału oraz do indywidualnych preferencji użytkownika (na przykład jego techniki szlifowania drewna). Wybierając papiery ścierne dostosowane do rodzaju przeprowadzanej obróbki nie tylko przyspiesza się czas pracy, ale i uzyskuje się wysoką jakość gotowej powierzchni. W asortymencie producentów znajdują się papiery ścierne:

1. Oksydowane — papier ścierny oksydowany ma warstwę ścierniwa wykonaną z tlenków metali (np. aluminium, żelaza), co sprawia, że jest doskonały do szlifowania metali, w tym stali nierdzewnej, drewna i plastiku. Jest ceniony za swoją wyjątkową trwałość.
2. Krzemionkowe — z racji swoich właściwości, jest to idealny papier ścierny do drewna i obróbki ręcznej metalu. Zapewnia wysoką jakość powierzchni połączoną z szybkim efektem pracy.
3. Ceramiczne — papier ścierny ceramiczny wykorzystuje ceramikę jako materiał ścierny. Jest niezwykle trwały i wydajny, doskonale nadaje się do szlifowania metali, stali nierdzewnej i innych twardych materiałów, w tym szkła.
4. Mokre/suche — papiery ścierne do stosowania na mokro są powszechnie używane w pracach, w których wymagana jest delikatna obróbka i chłodzenie obrabianego materiału podczas szlifowania. Używa się ich m.in. do szlifowania powłok lakierniczych i usuwania lakieru.

Dobór odpowiedniego rodzaju papieru ściernego zależy od rodzaju materiału, który zamierza się szlifować oraz techniki szlifowania. Przed rozpoczęciem prac zawsze warto wykonać próbę, czy wybrany papier ścierny spełnia nasze wymagania.

Papier ścierny do szlifowania drewna 

Papier ścierny do szlifowania drewna nie musi być wykonany ze specjalistycznego materiału. Wystarczy, że odpowiednio dobierze się granulację do wymagań przeprowadzanej przez nas pracy. W przypadku przygotowywania drewna do malowania farbami dobrze kryjącymi, wystarczy wyszlifować powierzchnię papierem 60 i 100. Gdy zaś zamierzamy polakierować drewno lakierem bezbarwnym, zaleca się jeszcze zastosowanie papieru o granulacji 150. Podkreślamy — wcale nie musi to być papier ścierny do drewna, wystarczy zakupić zwykły papier ścierny uniwersalny.

W szlifowaniu drewna może nam też pomóc szlifierka oscylacyjna, która znacznie przyspieszy pracę. W przypadku szlifowania małych detali z drewna, pomocna może okazać się szlifierka taśmowa. Podobnie jak w przypadku metali, możliwe jest szlifowanie drewna przy pomocy tarczy listkowej zamocowanej na szlifierce kątowej. Trzeba jednak pamiętać, aby nie dopuścić do przypalenia materiału, gdyż zepsuje to końcowy efekt pracy.

Szlifowanie mokrego drewna — jaki papier ścierny wybrać?

Szlifowanie mokrego drewna to wbrew pozorom nie to samo co szlifowanie drewna na mokro. W obróbce mokrego drewna bardzo istotna jest granulacja papieru ściernego, która nie powinna przekraczać 80-100. Drewno surowe bardzo szybko „zapycha” papiery drobne, co praktycznie uniemożliwia pracę z nimi. Najlepiej jest więc unikać pracy z mokrym drewnem, a jeśli już trzeba ją wykonać, to należy użyć papierów ściernych o grubej ziarnistości. Do szlifowania mokrego drewna najlepiej używać papieru ściernego z wodoodpornego materiału z posypką karborundową lub krzemionkową. Dobrym wyborem będą papiery perforowane (z otworami do odprowadzania wody i urobku). Pamiętaj, by regularnie czyścić papier podczas szlifowania, aby utrzymać wydajność szlifowania.

Wykończenie drewna — jaki papier ścierny do końcowej obróbki?

W ostatnich latach wykończenie drewna olejem staje się coraz bardziej popularne. Ma ono niewątpliwie szereg zalet, spośród których największą z nich jest zabezpieczanie drewna bez użycia sztucznych farb i lakierów. Ma to więc pozytywny wpływ na środowisko naturalne. Wadą takiego rozwiązania jest fakt, że taka impregnacja podkreśla wszelkie niedoskonałości drewna, zatem wymaga znacznie dokładniejszego szlifowania powierzchni i dokonywania innych rodzajów obróbki drewna. Zatem jakim papierem szlifować drewno pod wykończenie? Absolutnym minimum jest przejście przez papier 200 i 240, a w końcowym etapie prac najlepiej pozostać przy papierze ściernym o granulacji 320, a nawet i 400. Takie szlifowanie jest znacznie bardziej pracochłonne jednak uzyskany efekt będzie doskonały.

Szlifowanie stali

W szlifowaniu papierem ściernym stali chodzi głównie o pozbycie się rdzy i starej farby. Do pozbycia się rdzy lub farby można zastosować papier ścierny o granulacji 80. Nie pozostawi on głębokich rys, a będzie dostatecznie agresywny, aby zebrać warstwę zanieczyszczeń. Przy wyborze papieru ściernego nie można oczywiście zapominać o tarczach z papierem ściernym, przeznaczonych do szlifierki kątowej. Pracując szlifierką kątową można w zgrabny sposób oczyścić powierzchnię metalu z niedoskonałości, na przykład wygładzić spawy. Takie rozwiązanie znacznie przyspiesza pracę i pozwala zgrubnie oczyścić powierzchnię stali bez uciążliwości wynikających z zastosowania obróbki ręcznej. Trzeba jednak wykonywać to ostrożnie, gdyż bardzo łatwo można doprowadzić do powstania dużego ubytku materiału.

Alternatywą dla użycia szlifierki kątowej są szlifierki oscylacyjne, które są delikatniejsze w działaniu. Tak obrobiona powierzchnia sprawia wrażenie w pełni gładkiej i jest gotowa do malowania. Szlifierki oscylacyjne mają stopę, która porusza się w przód i tył tysiące razy na sekundę. Wielką zaletą szlifierek oscylacyjnych jest możliwość zbierania urobku (opiłków) do pojemnika, dzięki czemu można zachować porządek w miejscu pracy.

Niezależnie od wyboru urządzenia do szlifowania, należy pamiętać, aby odpowiednio dobrać granulację papieru ściernego. Szlifowanie metali najlepiej przeprowadzać papierami o różnej granulacji, rozpoczynając od tych najbardziej zgrubnych i powoli przechodząc do odpowiednio niskiej granulacji. Takie postępowanie zapewni najlepszy efekt wizualny.

Szlifowanie stali nierdzewnej

W tym wypadku musimy zastosować papier przeznaczony specjalnie do stali nierdzewnej. Jest to bardzo istotne, gdyż zastosowanie zwykłego papieru zanieczyści materiał i spowoduje jego rdzewienie. W przypadku stali nierdzewnej możemy pokusić się o polerowanie. Pracę najlepiej rozpocząć od papieru o granulacji 400, następnie przejść przez 600 do 800. Następnie dla uzyskania najlepszej jakości powierzchni warto wejść w szlifowanie papierem wodnym. Arkusze papieru należy namoczyć w wodzie i powoli przechodzić od mniejszej ziarnistości do najmniejszej ziarnistości rzędu 2000. Dobrze wykonana praca pozwala po filcowaniu uzyskać efekt lustra.

Stal szlifuje się też po to, aby nadać jej niepowtarzalną powierzchnię (specyficzną fakturę). W tym celu używa się zwykle grubszego papieru (papieru o większej ziarnistości), którego grube ziarno postawia na powierzchni metalu wyjątkowy wzór. Czym mniejsza ziarnistość papieru, tym wzór jest słabiej widoczny, a powierzchnia gładsza. 

Podsumowanie

Jak w przypadku każdej pracy, tak w przypadku szlifowania drewna i stali trzeba dobrać odpowiednie narzędzia — w tym wypadku papier ścierny odpowiedniego rodzaju i granulacji. Właściwy dobór papieru nie tylko przyspiesza pracę, ale i pozwala uzyskać wysoką jakość obróbki. Warto zatem poświęcić czas na zgłębienie zagadnień dot. obróbki papierem ściernym i ułatwić sobie pracę.