Zielone dachy – ekologiczny trend w budownictwie

Obecnie ogromną uwagę przywiązuje się do tego, aby budownictwo było coraz bardziej zrównoważone i w jak najmniejszym stopniu negatywnie wpływało na środowisko naturalne. Dlatego też, budując nowe obiekty, wielu inwestorów kładzie nacisk na nowoczesne technologie, efektywne materiały izolacyjne oraz ekologiczne rozwiązania. Jednym z nich są tzw. zielone dachy.

Czym dokładnie są zielone dachy? Jak powstają? Jakie są ich zalety? Odpowiedzi na wszystkie te pytania znajdziesz w naszym artykule!

Czym są zielone dachy?

Początki zielonych dachów sięgają aż do starożytności, kiedy to w Babilonie powstały słynne wiszące ogrody o niezwykłych walorach estetycznych. W XX wieku rozwiązanie to spopularyzował francuski architekt Le Corbusier, który określił zielone dachy mianem „piątej elewacji”. Obecnie zielone dachy domów chyba najczęściej kojarzą nam się z krajami skandynawskimi. Tam rozwiązanie to cieszy się ogromną popularnością z racji odporności na trudne warunki atmosferyczne. Trend ten dotarł również do Polski. Przez wzgląd na wiele zalet coraz więcej deweloperów decyduje się na zastosowanie zielonych dachów na nowo budowanych osiedlach czy biurowcach.

Dachy zielone to powierzchnie dachowe pokryte specjalnie dobraną roślinnością. Mogą być tworzone zarówno na dachach o płaskiej konstrukcji jak i o umiarkowanym kącie nachylenia. W zależności od rodzaju zastosowanych roślin możemy wyróżnić dwa typy dachów zielonych — ekstensywne i intensywne.

Dach zielony ekstensywny

Zielone dachy ekstensywne to forma pokrycia wyróżniająca się minimalnymi wymaganiami pielęgnacyjnymi. Na tego rodzaju dachy wybiera się rośliny, które same się rozwijają i nie potrzebują dodatkowego nawadniania, ani specjalnych zabiegów. Ważne jest również, aby roślinność ekstensywna była odporna na trudne warunki atmosferyczne. Do najczęściej stosowanych tutaj roślin zaliczamy: rozchodniki, rojniki, kostrzewy i mchy.

Drugą charakterystyczną cechą tych dachów jest względnie nieduży ciężar – dachy zielone ekstensywne przenoszą obciążenie od około 70 do 170 kg/m2.

Dach zielony intensywny

Drugim rodzajem zielonych dachów są dachy intensywne, które są już bardziej wymagające. W przypadku dachów intensywnych wyróżniamy typ wysoki i niski. Na dachach intensywnych wysokich sadzi się zazwyczaj byliny, krzewy, a czasem również drzewa, które z racji swoich rozmiarów wymagają odpowiedniej pielęgnacji oraz specjalnego systemu nawadniania. Ważne jest tutaj także prawidłowe odprowadzanie nadmiaru wody i ochrona warstw izolacyjnych przed wrastaniem korzeni, które mogłyby je uszkodzić. Z kolei na dachach zielonych niskich sadzi się trawę, byliny oraz krzewy ozdobne. Rozwój i forma tego dachu ma bardziej organiczny charakter i nie wymaga dużej ingerencji człowieka.

Dachy intensywne z racji swojego charakteru wyróżniają się dużo większym ciężarem dochodzącym nawet do 1000 kg/m2. Dlatego też do ich stworzenia konieczne są specjalne i bardzo wytrzymałe konstrukcje dachowe.

Zalety zielonego dachu

Oprócz walorów estetycznych dachy pokryte warstwą zieleni gwarantują także szereg zalet praktycznych i ekologicznych. Stanowią one nie tylko dobre rozwiązanie dla kondycji budynku, ale przede wszystkim dla osób przebywających w jego pobliżu. Oto najważniejsze zalety zielonych dachów:

• Lepsza jakość powietrza — dach pokryty roślinnością usuwa zanieczyszczenia z otaczającego go powietrza. Przez rok może pochłonąć nawet 20 procent szkodliwych gazów i pyłów. Ponadto przyjmuje się, że zielony dach o powierzchni około 15 metrów kwadratowych jest w stanie wyprodukować ilość tlenu potrzebnego dla 10 osób.
• Obniżenie temperatury powietrza — latem zielony ogród znajdujący się na dachu obniża nie tylko temperaturę budynku, ale również jego otoczenia. Rozwiązanie to może zmniejszyć zużycie energii elektrycznej pobieranej przez klimatyzację, a przy szerszym zastosowaniu może także łagodzić zjawisko miejskiej wyspy ciepła.
• Lepsza izolacja akustyczna — poszczególne warstwy zielonego ogrodu sprawiają, że wnętrza budynków są lepiej chronione przed hałasem, co pozytywnie wpływa na komfort przebywania w takim pomieszczeniu.
• Skuteczna ochrona dachu — rośliny zielonego dachu skutecznie pochłaniają promieniowanie UV, które ma szkodliwy wpływ na tradycyjne pokrycia dachowe. Zielony dach wyróżnia się także dużą odpornością na silny wiatr, dzięki temu odpowiednio konserwowany dach zielony to skuteczne rozwiązanie na wiele dekad.
• Zwiększenie wartości rynkowej budynku — estetyczny wygląd, wysoka trwałość i ekologiczne walory zielonego dachu, sprawiają, że domy nim pokryte osiągają wyższe wartości na rynku nieruchomości.
• Gromadzenie wody deszczowej — poszczególne warstwy zielonego dachu sprawiają, że skutecznie wchłania on wodę deszczową, która częściowo zostaje wykorzystana przez rośliny, a częściowo jest odprowadzana. Dzięki temu rozwiązanie to wpływa pozytywnie na prawidłowy poziom wód gruntowych, szczególnie podczas ulewnych deszczy.
• Lepsza estetyka i jakość przestrzeni — zielone otoczenie i bliskość roślin wpływają pozytywnie na samopoczucie ludzi, dlatego zielone dachy to szczególnie dobre rozwiązanie na obszarach dużych miast, gdzie tereny zielone są mniejszością, a przewagę stanowią budynki i betonowe powierzchnie. Tworzenie zielonych ogrodów na budynkach poprawia wygląd miejskiej przestrzeni i niesie za sobą wiele prozdrowotnych korzyści.

Z jakich warstw składa się zielony dach?

Projektowanie zielonego dachu jest uzależnione od kilku głównych czynników, takich jak powierzchnia dachu, jego spadek oraz ciężar, który jest w stanie utrzymać dana konstrukcja. Zielone rośliny to tylko jedna, widoczna warstwa zielonego dachu. Warto wiedzieć, że pod nią znajdują się inne, specjalnie dopasowane i ułożone warstwy tworzące cały system, dzięki któremu możliwy jest efektowny i trwały rozwój zielonego dachu.

• warstwa wegetacyjna — charakteryzuje się stabilną strukturą, najczęściej zrobiona jest z gliny zmieszanej z kompostem lub torfem, które są źródłem niezbędnych składników organicznych i mineralnych. Warstwa wegetacyjna może mieć również postać płyty z pianki poliuretanowej lub wełny mineralnej. Grubość warstwy zależy do rodzaju sadzonych roślin.
• warstwa filtracyjna — to warstwa specjalnej włókniny o wysokiej odporności na zmienne warunki pogodowe, substancje chemiczne i biologiczne oraz wrastanie korzeni.
• warstwa drenażowa — zwykle wykonana jest ze żwiru rzecznego lub kopalnianego. Alternatywą dla sypkich materiałów mogą być płyty i maty drenujące, które są lżejsze i lepiej gromadzą wodę.
• warstwa ochronna — ma chronić pokrycie dachowe przed wrastaniem korzeni. Do tworzenia tych warstw wykorzystuje się z reguły folię miedzianą lub membrany z tworzyw sztucznych.
• warstwa izolacji termicznej — wykonywana jest najczęściej z płyt poliuretanowych lub ze styropianu ekstrudowanego.
• warstwa paroizolacyjna — z reguły wykonana z takich materiałów jak specjalna folia lub papa podkładowa.

Dachy zielone — ekologiczne rozwiązania na lata

Budownictwo ekologiczne wykorzystuje obecnie wiele rozwiązań, które są przyjazne środowisku. Jednym z najbardziej widocznych elementów tego trendu są popularne obecnie panele fotowoltaiczne. Innym sposobem na ekologiczne wykorzystanie powierzchni dachowych są dachy zielone, które są nie tylko estetyczne, ale i przyjazne środowisku. Dach pokryty roślinnością generuje czyste powietrze, obniża zawartość zanieczyszczeń, tworzy skuteczną warstwę izolacyjną, może stanowić zaciszne miejsce wypoczynku i przyczyniać się do mniejszego zużycia energii. Rozwiązania ekologiczne w postaci zielonych ogrodów mogą być stosowane na domach jednorodzinnych, jednak coraz częściej wykorzystuje się je jako pokrycie biurowców czy osiedli.